ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм 2025 оны 5-р сарын 13

Гал зогсоох хэлэлцээр явагдсанаар Энэтхэг, Пакистанд өөрчлөлт, найдвар төрлөө. НҮБ болон Бангладеш, Катар, Турк, Их Британи зэрэг дэлхийн улс орнууд 30 гаруй орны зуучлалаар байгуулсан эвлэрлийг сайшааж байна. (Аль Жазира)

Путин 2025 оны 5-р сарын15-нд [Туркийн] Станбулд Орос-Украины хооронд шууд энхийн хэлэлцээ хийхийг санал болгов. Европын удирдагчид энэ долоо хоногоос эхлэн ямар ч болзолгүйгээр 30 хоногийн хугацаатай гал зогсоохыг уриалсны дараа уг саналыг гаргажээ. (Аль Жазира)

Америкийн таван том агаарын тээврийн компанийн гүйцэтгэх захирлууд Ерөнхийлөгч Трампын агаарын хөдөлгөөний удирдлагын тогтолцоог шинэчлэх төлөвлөгөөг дэмжив. (АНУ ӨНӨӨДӨР)

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп “‘мэдээ’ нэрээр халхалсан радикал, сэрээх суртал ухуулга” тараасан гэж буруутгагдаж буй PBS, NPR зэрэг олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэлд татвар төлөгчдийн санхүүжилтийг зогсоох зарлигт гарын үсэг зурлаа. (Фокс Ньюс)

АНУ-ын эрүүл мэндийн томоохон тайланд хүйсийн талаар төөрөгдөл, сэтгэлийн зовуурьтай байдаг хүйсийн дисфори өвчний үед байнгын үргүйдэл, ясны нягтрал багасах, танин мэдэхүйн асуудал, харамсах зэрэг олон эрсдэл дагуулдаг хүйс солих эмчилгээнээс илүү сэтгэлзүйн эмчилгээ хийх ёстой гэж үзсэн байна. Энэхүү тайлан Ерөнхийлөгч Трамп 2025 оны 3-р сард Конгресст хандан хүүхдүүдэд хүйс өөрчлөх эмчилгээг хориглох хүсэлт гаргасны дараа гарсан бөгөөд Тэрээр Америк даяарх хүүхдүүдэд хандан, “Чамайг Бурхан яг иймээр чинь төгс бүтээсэн.” гэж хэлсэн юм. (Скай Ньюс Австрали, Фокс Ньюс)

Ерөнхийлөгч Трамп 2025 оны 6-р сарын 14-нд АНУ-ын армийн 250 жилийн ойг тохиолдуулан цэргийн парад зохион байгуулж, цэргийн жинхэнэ алба хааж буй хүмүүс, ахмад дайчдад хүндэтгэл үзүүлнэ. (Фокс Ньюс)

Конгресс арга хэмжээ авахгүй бол 2025 оны 8-р сар гэхэд төрийн санхүүгийн нөөц шавхагдаж болзошгүй гэж АНУ-ын Сангийн сайд Скотт Бессент анхаарууллаа. Тэрээр хууль тогтоогчдоос 7-р сарын дунд гэхэд өрийн хязгаарыг нэмэгдүүлэх, эсвэл түдгэлзүүлэхийг шаардав. (CBS)

[Японы] Токио: Сан-икукай эмнэлэг хаягдсан хүүхдүүдийг хүлээн авах ширээ нээж, эхчүүдэд 4 долоо хоногоос доош насны төрсөн хүүхдээ нэрээ нууцлан үлдээх боломжийг олгож байна. (VTV.vn)

Их Британид сүүлийн 8 жилийн хугацаанд листериоз өвчний хамгийн олон тохиолдол бүртгэгджээ. Үхлийн аюултай халдвар нь утсан загас, хиам, урьдчилан савласан махан сэндвичтэй холбоотой. (Өдрийн шуудан)

Японд энэ он гарсаар хөхүүл ханиалгах 10,000 гаруй тохиолдол бүртгэгдсэн нь 2024 оныхоос гурав дахин нэмэгдсэн явдал юм. Мэргэжилтнүүд энэ өсөлтийг антибиотикт тэсвэртэй бактеритай холбон тайлбарлаж байна. (Япон мэдээ)

Ирланд, Их Британи: Хил дамнасан ой хээрийн түймэр Слив Бигийн хамгаалалтын бүсийн гуравны нэгийг сүйтгэж, Умард Ирланд даяар гал түймрийн аюулаас сэрэмжлүүллээ. (BBC)

Мадейра мөрний ус татарсаар байгаа тул Амазоны ширэнгэн ойн уугуул иргэд хуурай ирээдүйд бэлтгэж байна. Энэ мөрний урсац 20 жилийн хугацаанд буурч, 2024 оны 9-р сард хамгийн доод түвшиндээ хүрчээ. (Монгабэй)

[АНУ-ын Пенсильвани мужийн] Питтсбург хот 2025 оны 5-р сарын 12-нд Веган рестораны анхны долоо хоногоо эхлүүлэн, веган хоолыг хотын бүх ресторануудаар худалдаалж байна. (Дараагийн Питтсбург)

Веган хиамны фестиваль 2025 оны 5-р сарын 24-нд [АНУ-ын Висконсин мужийн] Мэдисон хотод эргэн ирж, тогооч нар ургамлаар хийсэн хиамны шилдэг бүтээлүүдээ толилуулж байна. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг VeganSausageFest.com-оос авна уу. (Фокс 47)

Хүнсний ногоо эрүүл мэндэд чухал ач холбогдолтой ч зарим нь хоол боловсруулах, дархлаа сулрах, насжилттай холбоотой нийтлэг эрүүл мэндийн асуудлын улмаас ахмад настнуудад эрсдэл учруулж болзошгүй. Насанд хүрэгчдийн хязгаарлах, эсвэл зайлсхийх хэрэгтэй 6 хүнсний ногоо энд байна: 1) Усан бууцай - Пурин ихээр агуулдаг тул тулай өвчнийг улам дордуулдаг. - Сэрүүн чанар нь хоол боловсруулалтыг хямраадаг. - Ихэнхдээ бохирдсон усанд ургадаг. - Зөв цэвэрлээгүй тохиолдолд хүнд металл, пестицид агуулж болно. 2) Хулсны найлзуур - Цианы хүчлийн улмаас зөв чанаагүй тохиолдолд хортой. - Бөөрний чулуу үүсгэдэг оксалат ихтэй. - Гэртээ сайн боловсруулаагүй тохиолдолд эрсдэлтэй. 3) Вьетнам үсүү - Биеийн тэнцвэрт байдлыг алдагдуулдаг халууцуулах шинж чанартай. - Мэдрэлийн системд нөлөөлж болзошгүй тос агуулсан. - Настай эрчүүдийн бэлгийн үйл ажиллагааг бууруулж болно. - Ходоодны эмгэгийг цочроож болно. - Ихэнхдээ түүхийгээр нь иддэг тул халдвар авах эрсдэл нэмэгддэг. 4) Даршилсан ногоо - Давс ихтэй тул цусны даралт ихсэх өвчтэй хүмүүст эрсдэлтэй. - Хорт хавдар үүсгэгч нэгдэл болж хувирах нитрит агуулсан байж болно. - Бүрэн исгэх нь хортой бактери үүсэхэд хүргэдэг. - Даршилж байгаа учраас шим тэжээлийн түвшин бага байна. 5) Түүхий ногоо - Бактери авах, шимэгч хорхойтох эрсдэл өндөр. - Пестицидийн үлдэгдэл агуулж болно. - Дархлаа султай хүмүүст онцгой эрсдэлтэй. - Хоол боловсруулах эрхтний асуудал, халдвар үүсгэж болно. 6) Амарант - Шээсний хүчилд задардаг уураг агуулдаг (тулайд муу) - Хүчтэй тайвшруулах үйлчилгээ нь хоол боловсруулах эрхтний сул тогтолцоог гэмтээж болно. - Бөөрний чулуу үүсгэдэг кальцийн оксалат агуулдаг. - Аюулгүйгээр ургуулаагүй бол пестицид тээх боломжтой. (NguyenHungThanh@)

65-аас дээш насны ахмад настнуудад эрүүл байхын тулд зүгээр л алхахаас илүү өөр зүйл хэрэгтэй. Алхах нь зүрхний эрүүл мэндэд тустай ч бусад дасгалууд нь хүч чадлыг нэмэгдүүлэх, үе мөчийг хамгаалах, тэнцвэрийг сайжруулахад тусалдаг. Настнуудад зориулсан шилдэг 5 дасгал: 1) Усанд сэлэх, эсвэл усанд алхах зэрэг дасгалууд нь булчинг бэхжүүлж, үе мөчний ачааллыг бууруулдаг. Эдгээр нь газар дээр суурилсан дасгалуудтай харьцуулахад үе мөчний өвдөлтийг 40% бууруулах боломжтой. 2) Хөнгөн жин, эсэргүүцлийн тууз, эсвэл биеийн жингийн хөдөлгөөн, тухайлбал сандал дээр суух зэрэг дасгал хөдөлгөөн нь унах эрсдэлийг 34% хүртэл бууруулж, бие даасан байдлыг хадгалахад тусалдаг. 3) Тай Чи, Чигон нь тэнцвэр, уян хатан байдлыг сайжруулахад зөөлөн, урсгалтай хөдөлгөөнийг ашигладаг бөгөөд зургаан сарын дотор унах эрсдэлийг 58% хүртэл бууруулдаг. 4) Тасалгааны дугуй унах нь зүрхний эрүүл мэнд, цусны эргэлтийг үе мөчний нөлөөгүйгээр сайжруулж, тэвчээрийг алхахаас 20% хүртэл сайжруулдаг. 5) Сандлын иог, сунгалтын дасгалыг тогтмол хийснээр хөдөлгөөн, тэнцвэрт байдлын асуудалтай хүмүүс найман долоо хоногийн дотор хөдөлгөөнөө 40% хүртэл сайжруулдаг. Тогтвортой, нөлөө багатай дасгал өндөр настнуудын амьдралын чанарыг сайжруулж, өвдөлтийг намдаан, бие даасан байдлыг дэмждэг. (Сон Хонь Нгоан)

Өдрийн урам хайрлах эшлэл: “Хэрэв та гэр бүлээсээ хайр, сайшаалыг хүсэж байвал тэдэнд хайр, сайшаалыг өгөх ёстой.” – Луиза Хэй